Để vượt qua thách thức CPTPP

Áp lực cạnh tranh

Ông Vũ Như Thăng, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Tài chính, cho biết: “Các DN Việt Nam có cơ hội tham gia chuỗi cung ứng mới hình thành sau khi CPTPP có hiệu lực, trong đó có một số ngành có nhiều tiềm năng như điện tử, thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, da giày, dệt may, hóa chất, sản phẩm nhựa, thiết bị vận tải…”. Tuy vậy, tất cả các ngành này đều phải chịu cạnh tranh quyết liệt.

Trao đổi về ngành da giày, bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư kí Hiệp hội da giày- túi xách Việt Nam, cho biết: Khi các dòng thuế đều về 0% thì CPTPP là cơ hội lớn để Việt Nam gia tăng xuất khẩu da giày vào cả 10/11 nước tham gia Hiệp định. “Tuy nhiên, đối với nhiều DN nhỏ và vừa, khả năng tiếp cận thị trường xuất khẩu thông qua việc nắm bắt các luật chơi mới còn hạn chế”, bà Phan Thị Thanh Xuân nêu thực tế: “Ngành da giày tuy sản phẩm tốt nhưng nguyên phụ liệu vẫn còn yếu. Mà trong nguyên tắc xuất khẩu khi tham gia CPTPP là chúng ta phải đáp ứng được 55% giá trị nội địa. Trong khi đó, DN nhỏ và vừa yếu về tài chính và nguồn nhân lực nên tự chủ trong nội địa hóa da giày túi xách rất khó khăn”.

Cùng với da giày, các ngành khác cũng gặp những bất cập tương tự. Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường nông sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, tham gia CPTPP chúng ta đang gặp khó khăn về chất lượng và an toàn thực phẩm đối với các hàng nông sản do các yêu cầu “nghiêm ngặt” từ các thành viên tham gia Hiệp định. “Đó là vì trong CPTPP có 2 khối là khối các nước phát triển nên yêu cầu về an toàn thực phẩm và kiểm dịch cao” – ông Lê Thanh Hòa nhận định.

Sự cạnh tranh trên cả ba cấp độ: Sản phẩm, DN và quốc gia đang tạo ra sức ép trong bối cảnh năng lực cạnh tranh quốc gia và của DN còn nhiều hạn chế – trình độ phát triển của nước ta được xem là thấp nhất trong khối CPTPP… Điều này đòi hỏi mỗi DN phải nỗ lực vận động và việc tiếp tục hoàn thiện thể chế là vấn đề cần được thực hiện nhanh chóng.

Những việc cần làm ngay

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, chúng ta đã đã có các bộ luật khá tốt như: Luật Đầu tư, Luật DN, Luật Đầu tư công… điều này cho thấy, đất nước đã có sự chuẩn bị về mặt thể chế, cải thiện môi trường đầu tư để khai thác tốt nhất lợi thế so sánh… “Tuy nhiên, phải ráo riết hoàn thiện thể chế để tận dụng tối đa những cơ hội cũng như hạn chế những thách thức. Trên tinh thần kế hoạch về hội nhập CPTTP được Quốc hội thông qua và các Nghị quyết, chương trình hành động của Chính phủ, từng bộ ngành, địa phương, các hiệp hội sẽ cụ thế hóa hơn nữa vào các hoạt động của mình để hình thành một tổng thể quốc gia, kế hoạch giải pháp và các mục tiêu. Chúng ta phải rà soát các Luật để thực hiện quá trình điều chỉnh cho phù hợp”, Chuyên gia Nguyễn Minh Phong khuyến nghị.

Về phía DN, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI), cho rằng: “Các DN cần chủ động tìm hiểu các cam kết CPTPP liên quan tới mình, đánh giá các cơ hội thách thức, xây dựng kế hoạch ứng phó và tận dụng, rồi bỏ công sức tiền của để thực hiện kế hoạch đó là những việc phải làm, mà không ai làm thay DN được cả”.

Có thể nói Việt Nam có xuất phát thấp so với các nước khác trong khối CPTPP, nhưng khi tham gia hiệp định với những quốc gia thành viên có thị trường lớn và tiến bộ sẽ là cơ hội rất lớn cho DN Việt Nam. Chính vì vậy, các DN cần thay đổi cách làm ăn chuyên nghiệp hơn, có chiến lược đầu tư dài hạn thì mới tiếp cận và tận dụng cơ hội này. Nếu không DN của các nước khác sẽ nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, bởi trong cơ hội bao giờ cũng kèm theo thách thức.

Thu Hà