Điện mặt trời ở đồng bằng sông Cửu Long trên đà phát triển

Nhà-máy-điện-mặt-trời-Sao Mai PV1(An Giang).

Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, với tiềm năng nguồn năng lượng mặt trời dồi dào, đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang bước vào thời kỳ phát triển điện mặt trời (ĐMT) mạnh mẽ. Các nhà máy và dự án điện mặt trời ở ĐBSCL phần lớn tập trung tại những vùng cao, khô, nóng dọc biên giới Tây Nam, giữa Việt Nam với Cambodia. Khu vực này có khí hậu và thời tiết ổn định, số giờ nắng cao hơn hẳn trong vùng. Hiện tại, các tổ hợp nhà máy điện mặt trời chủ yếu đặt tại tỉnh Long An và An Giang. Khi dự án Sao mai PV1 có vốn đầu tư hơn 3.000 tỷ hòa vào lưới điện quốc gia, đã mở ra một cuộc cách mạng về năng lượng điện sạch ở Việt Nam.

Tại nơi có địa hình cao nhất ĐBSCL là tỉnh An Giang, mỗi năm trung bình có tới 2.400 giờ nắng, cường độ bức xạ mỗi ngày khoảng 4,7 -5,1 kWh/m2, phân bố khắp địa bàn, cao nhất là ở khu vực phía Bắc của tỉnh (gồm các huyện/thị An Phú, Tân Châu, Châu Đốc, Phú Tân và một phần huyện Chợ Mới) có bức xạ mặt trời bình quân 5,1 kWh/m2/ngày và thấp nhất là khu vực đồi núi (thuộc huyện Tri Tôn và Tịnh Biên), cường độ bức xạ bình quân 4,7 kWh/m2/ngày. Hiện An Giang có tới 10 dự án đầu tư nhà máy ĐMT với tổng công suất khoảng 780MWp tập trung tại các huyện Tịnh Biên, Tri Tôn và Châu Thành. Và có 3 dự án, nhà máy đang được thi công: Sao Mai PV1 (giai đoạn 1) với công suất 104 MW và là tổ hợp nhà máy lớn nhất hiện tại dù chỉ mới hoàn thiện giai đoạn 1, Văn Giáo 1 và Văn Giáo 2 có cùng công suất tối đa là hơn 50 MW. Cả 3 nhà máy này đều được xây dựng trên địa bàn thuộc huyện Tịnh Biên.

Long An hiện tại là địa phương sở hữu nhiều nhà máy điện mặt trời nhất miền Tây, với 3 nhà máy: Tổ hợp Solar Park 01 và 02 với công suất 100 MW, nhà máy Sai Mai PV2 với công suất 50 MW cùng tọa lạc tại huyện Đức Huệ và nhà máy BCG Băng Dương (hay còn có tên khác là BGC-CME Long An 1) có công suất tối đa lên đến hơn 40 MW.

Bên cạnh đó, Long An còn có các dự án Tổ hợp nhà máy Solar Park 03 và Solar Park 04 với công suất lên đến 100 MW, Euro Plast Long An và TTC Đức Huệ 1 có cùng công suất ở mức 50 MW, cả ba dự án đang thi công này đều nằm trên địa bàn huyện Đức Huệ và sẽ khánh thành trong thời gian không xa sắp tới.

Ở cuối nguồn sông Cửu Long, Trà Vinh là một tỉnh ven biển, lượng bức xạ trung bình năm đo được tại khu vực duyên hải đạt từ 1.700 kWh – 1900 kWh/m2 cường độ với bức xạ ngày trung bình hơn 4.9 kWh/m2. Tại xã Dân Thành, thị xã Duyên Hải, dự án xây dựng nhà máy ĐMT kết hợp nông nghiệp công nghệ cao, công suất 165MWp, quy mô 171 ha (bao gồm 32 trạm Inverter, 1 trạm biến áp 2×90 MVA và hơn 440 nghìn tấm pin mặt trời) đã được khởi công, với tổng vốn đầu tư 3.500 tỉ đồng.

Người dân ở ĐBSCL lắp tấm pin năng lượng mặt trời.

Với ưu thế là vùng có thời tiết và khí hậu ôn hòa, mùa mưa nắng ổn định và số giờ nắng trong năm bình quân trên 2.600, cường độ bức xạ mặt trời trung bình ngày trong năm ở phía bắc gần 6 kWh/m², cùng với các dự án xây dựng nhà máy quy mô lớn, các hình thức ứng dụng công nghệ tận dụng năng lượng mặt trời phát điện đang được chính quyền, cơ quan chức năng, khuyến khích phổ biến rộng rãi trong sinh hoạt, sản xuất khắp các địa phương vùng ĐBSCL.

Ở nông thôn, việc đầu tư các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời để điều khiển công cụ, phương tiện kiểm soát nguồn nước phục vụ canh tác lúa đang được quan tâm triển khai ở tỉnh Trà Vinh, huyện Tháp Mười (tỉnh Đồng Tháp), huyện Thạnh Phú (tỉnh Bến Tre) và ứng dụng năng lượng mặt trời kết hợp vi sinh ở các trang trại nuôi tôm ở các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau.

Mô hình ĐMT áp mái tại tỉnh An Giang các cơ sở, doanh nghiệp, hộ gia đình đầu tư lắp đặt đấu nối với lưới điện, tổng công suất đạt khoảng 600kWp, ở các đô thị trong vùng ĐBSCL cũng đang phổ biến.

Qua tính toán chi tiết, PGS.TS. Lê Anh Tuấn, khẳng định việc đầu tư lắp ĐMT gia đình ở đô thị tận dụng được nguồn năng lượng tái tạo, giảm ô nhiễm môi trường, gia tăng giá trị năng lượng trong sinh hoạt, lợi nhuận đầu tư cao hơn tiền gửi ngân hàng.

Người dân ĐBSCL khi lắp tấm pin năng lượng mặt trời sẽ không phải lo chi phí tiền điện hàng tháng mà còn có thể bán lại cho nhà nước phần điện thừa không sử dụng hết, cùng chia sẻ gáng nặng “khát điện” để thúc đẩy phát triển đất nước.

Năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng tự nhiên dồi dào và có thể sử dụng lâu dài. Điện tạo ra từ năng lượng mặt trời cùng với sức gió được xem là nguồn điện thân thiện nhất với môi trường hiện nay. Với những điều kiện về địa lý, khí hậu và thời tiết, hy vọng trong tương lai sắp tới Việt Nam sẽ khai thác mạnh nguồn điện này để có thể thêm tiềm lực để phát triển kinh tế xanh, sạch và bền vững.

TRUNG HIẾU