Tháo gỡ những “điểm nghẽn”, “nút thắt” trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Nhận diện “điểm nghẽn” trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Bước sang thế kỷ XXI, đặc biệt trong giai đoạn toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đang đối diện với nhiều thách thức mới, phức tạp, và gay gắt hơn bao giờ hết. Các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang triệt để lợi dụng không gian mạng, truyền thông xã hội để phát tán các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc lịch sử, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, gây hoài nghi, dao động về chính trị, tư tưởng trong xã hội.

Trước bối cảnh đó, việc nhận diện, tháo gỡ các “điểm nghẽn”, “nút thắt” trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch không chỉ là yêu cầu cấp thiết mang tính chiến lược, mà còn là điều kiện sống còn để giữ vững niềm tin của nhân dân, sự ổn định chính trị, trật tự xã hội và định hướng phát triển bền vững của đất nước.

Một trong những “điểm nghẽn” đầu tiên và cũng là căn bản nhất, chính là tình trạng nhận thức chưa đúng, chưa đủ về vai trò, tầm quan trọng của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức và nhân dân.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số đang đặt ra nhiều thách thức mới đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, việc một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức và quần chúng nhân dân nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về vai trò, ý nghĩa chiến lược của nhiệm vụ này đã và đang trở thành một “điểm nghẽn” lớn, cản trở hiệu quả công tác chính trị, tư tưởng trong hệ thống chính trị hiện nay.

Trước hết, cần khẳng định rằng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng tức là bảo vệ Chủ nghĩa Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đó không phải là một nhiệm vụ thuần túy lý luận, càng không phải là công việc riêng của ngành tuyên giáo hay các cơ quan báo chí, lực lượng chuyên trách mà đây là trách nhiệm chính trị, tư tưởng, pháp lý và đạo đức của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Tuy nhiên, trên thực tế, ở nhiều nơi, nhiều cấp, vẫn còn tình trạng “khoán trắng” công tác này cho một số cơ quan chức năng, trong khi đông đảo cán bộ, đảng viên vẫn thờ ơ, né tránh hoặc xem nhẹ vai trò của cuộc đấu tranh tư tưởng trong thời kỳ mới.

Không ít cán bộ, đảng viên, đặc biệt là thế hệ trẻ, chưa được trang bị đầy đủ tri thức nền tảng về Chủ nghĩa Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, thiếu kỹ năng nhận diện các luận điệu xuyên tạc. Điều này dẫn đến sự thụ động, bị động trong phản ứng trước thông tin sai trái, thậm chí, có trường hợp còn tiếp tay cho sự lan truyền những nội dung độc hại mà không hề hay biết.

Sự thiếu nhận thức đó dẫn đến hậu quả nguy hiểm. Một số cán bộ, đảng viên không đủ bản lĩnh để “tự miễn dịch” với các quan điểm sai trái, xuyên tạc, thậm chí có người còn vô tình tiếp tay cho sự lan truyền thông tin độc hại khi không nhận diện được bản chất vấn đề. Ở phạm vi rộng hơn, nhân dân đặc biệt là thanh niên, nếu không được trang bị tư tưởng đúng đắn, lý luận nền tảng, rất dễ bị tác động bởi các thông tin lệch lạc, phản động trên không gian mạng.

Hai là, hệ thống tổ chức và cơ chế phối hợp còn thiếu đồng bộ, hiệu quả chưa cao

Hiện nay, công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái chủ yếu được giao cho các lực lượng nòng cốt như Ban Chỉ đạo 35 các cấp, Ban Tuyên giáo và Dân vận, báo chí, lực lượng vũ trang và một số cơ quan truyền thông chính thống. Tuy nhiên, giữa các đơn vị này vẫn tồn tại những “điểm mù phối hợp” như, thiếu thông tin liên thông, chia sẻ dữ liệu còn rời rạc, cơ chế phối hợp lỏng lẻo, thiếu tính liên ngành và đồng bộ... Việc phân công, phân cấp ở nhiều địa phương còn lúng túng, chồng chéo hoặc “khoán trắng” cho một vài đơn vị chuyên môn, khiến nhiều bộ phận trong hệ thống chính trị chỉ “đứng ngoài cuộc”, hoặc chỉ vào cuộc một cách hình thức, mang tính chất đối phó.

Mặt khác, nhiều nơi chưa có lực lượng chuyên trách mạnh, thiếu nhân lực am hiểu công nghệ thông tin, truyền thông chính trị hiện đại, kỹ năng phản bác, dẫn tới việc phản ứng chậm, thiếu chiều sâu, chưa đủ sức lan tỏa, thuyết phục người dân, nhất là giới trẻ. Đây chính là “khoảng trống phản bác” mà các thế lực thù địch đang tận dụng triệt để.

Trong khi đó, các thế lực phản động lại hoạt động một cách rất bài bản và chuyên nghiệp. Chúng thành lập các tổ chức ngầm, nhóm truyền thông “chân rết”, xây dựng mạng lưới cộng tác viên ngụy trang dưới danh nghĩa “nhà hoạt động xã hội”, “trí thức độc lập”, “nhà báo tự do” để che giấu mục tiêu chính trị. Chúng phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm theo lĩnh vực như: kinh tế, chính trị, văn hóa, dân tộc, tôn giáo; từng đối tượng như: cán bộ hưu trí, người dân bất mãn, thanh niên chưa ổn định tư tưởng; và từng địa bàn trọng điểm như: các khu công nghiệp, địa phương nhạy cảm.

Không chỉ dùng mạng xã hội để phát tán thông tin sai lệch, chúng còn triển khai chiến thuật “đánh du kích thông tin”, nghĩa là liên tục tung ra các luận điệu gây nhiễu loạn dư luận, nửa thật nửa giả, tấn công điểm yếu trong nhận thức xã hội, khơi gợi tâm lý hoài nghi, chống đối. Chiến tranh tâm lý, thông tin trở thành mũi nhọn, được thực hiện có chiến lược, dài hơi và có tài trợ hậu thuẫn.

Ba là, công tác truyền thông còn nặng tính hành chính, thiếu tính hấp dẫn và lan tỏa

Một vấn đề nổi bật nữa là hoạt động truyền thông chính trị, tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng Đảng hiện nay vẫn còn nặng về lý thuyết, khô cứng, thiếu tính tương tác và sáng tạo. Các bài viết, ấn phẩm tuyên truyền chủ yếu mang tính một chiều, ít vận dụng các phương pháp truyền thông hiện đại, không phù hợp với thị hiếu, tâm lý tiếp nhận của thế hệ trẻ - đối tượng chính của cuộc đấu tranh trên không gian mạng.

Nhiều sản phẩm truyền thông chính trị hiện vẫn được xây dựng theo mô hình truyền thống: nội dung dày đặc lý luận; sử dụng ngôn ngữ hành chính, tuyên huấn; thiếu các hình thức thể hiện sinh động... Các bài viết, phóng sự, clip tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng thường thiên về thông tin một chiều, thiếu dẫn chứng thực tiễn, thiếu sự đa dạng về góc nhìn và hiếm có yếu tố cảm xúc, kể chuyện, hình tượng hóa.

Điều này khiến công chúng, đặc biệt là giới trẻ khó tiếp cận, khó đồng cảm. Khi thông điệp không “chạm” được vào suy nghĩ, cảm xúc, nhu cầu tiếp nhận của công chúng, thì dù nội dung có đúng đắn đến đâu cũng dễ trở nên khô khan, khó nhớ, khó lan tỏa.

Truyền thông chính trị hiệu quả không thể chỉ là việc “nói cho dân nghe”, mà còn phải là “nghe dân nói”, “đối thoại với dân”, “chia sẻ với dân”. Tuy nhiên, hiện nay, các kênh truyền thông chính trị vẫn thiên về phát ngôn đơn tuyến, ít tạo ra không gian thảo luận, phản biện lành mạnh hoặc kết nối hai chiều với người dân. Việc thiếu tính tương tác không chỉ làm giảm hiệu quả truyền thông, mà còn tạo khoảng trống nguy hiểm về tư tưởng, nhận thức trong xã hội, tạo điều kiện cho các luận điệu xuyên tạc len lỏi, “diễn biến hòa bình” trong lòng dân.

Trong khi đó, các thế lực thù địch lại tận dụng tối đa không gian mạng để tương tác, lan truyền thông tin giả, tin sai sự thật qua các hình thức dễ tiếp cận như meme, video hoạt hình, livestream, podcast, tạo sự gần gũi và hấp dẫn. Chúng không cần dài dòng lý luận, mà đánh vào cảm xúc, gây hiệu ứng “hiểu sai nhưng tin thật”. Đây là lý do vì sao nhiều luận điệu sai trái, xuyên tạc dù phi lý nhưng vẫn gây ảnh hưởng sâu rộng.

Bốn là, thiếu lực lượng phản biện sắc bén, có chuyên môn cao và bản lĩnh chính trị vững vàng

Hiện nay, lực lượng chuyên trách phản bác các quan điểm sai trái còn hạn chế về số lượng, phân bố không đều giữa các địa phương, lĩnh vực. Đặc biệt, thiếu đội ngũ có khả năng sử dụng ngôn ngữ đa dạng, phản biện logic, giàu tính thuyết phục trên nền tảng mạng xã hội.

Ở cấp Trung ương và một số địa phương trọng điểm, lực lượng chuyên trách phản bác quan điểm sai trái chủ yếu do Ban Chỉ đạo 35, các cơ quan tuyên giáo, báo chí chính thống, lực lượng vũ trang, công an, quân đội đảm nhiệm. Tuy nhiên, trên bình diện cả nước, lực lượng này vẫn chưa đáp ứng được về số lượng, đặc biệt ở cấp cơ sở, nơi trực tiếp gắn bó với đời sống người dân, cũng là nơi dễ bị các thế lực thù địch “len lỏi” gieo rắc tư tưởng lệch lạc.

Ngoài ra, lực lượng này còn hân bố không đều. Ở các tỉnh, thành phố lớn (như Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng...), hệ thống tổ chức và nhân lực tương đối hoàn thiện. Trong khi đó, tại nhiều địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa hoặc khu vực có đông đồng bào dân tộc thiểu số, lực lượng này rất mỏng, thậm chí chưa được kiện toàn.

Một số lĩnh vực nhạy cảm như giáo dục, văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo, môi trường, doanh nghiệp... chưa có lực lượng chuyên trách bài bản hoặc thiếu sự vào cuộc thường xuyên, kịp thời. Đây lại là những lĩnh vực dễ bị lợi dụng để "gieo mầm" quan điểm sai trái dưới vỏ bọc “tự do sáng tạo”, “bảo vệ quyền con người” hay “phản biện xã hội”.

Sự thiếu hụt, không đồng đều về lực lượng chuyên trách dẫn đến tình trạng nhiều địa phương lúng túng trong xử lý khủng hoảng thông tin, không kịp thời ngăn chặn những luận điệu sai trái lan rộng trên mạng xã hội. Một số địa bàn “trống” lực lượng phản bác khiến các thế lực thù địch dễ dàng “chiếm lĩnh không gian truyền thông”, từng bước tạo ra tâm lý hoài nghi, dao động trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Bên cạnh đó, khi không có lực lượng chuyên sâu, các phản bác thường mang tính phản ứng bị động, thiếu chiều sâu lý luận, chưa phù hợp với ngôn ngữ truyền thông hiện đại, từ đó khó tạo sức thuyết phục và không đạt hiệu quả mong muốn.

Đâu là nguyên nhân?

Để tháo gỡ hiệu quả các “nút thắt” nêu trên, chúng ta cần nhìn rõ những nguyên nhân sâu xa cả về mặt nhận thức lẫn cơ chế thực hiện.

Thứ nhất, chúng ta vẫn thiếu cơ chế chính sách đặc thù cho công tác đấu tranh tư tưởng, phản bác thông tin sai trái. Bởi lẽ, đây là lĩnh vực đặc thù, nhạy cảm, đòi hỏi đầu tư chiều sâu cả về con người, công nghệ và phương pháp.

Thứ hai, công tác đào tạo lý luận chính trị còn nặng hình thức, chưa sát thực tiễn, không gắn với ứng dụng thực hành trong môi trường truyền thông hiện đại, dẫn đến tình trạng “học để biết” chứ chưa “học để đấu tranh”.

Thứ ba, tâm lý e ngại va chạm, sợ bị quy chụp, sợ phản ứng dư luận cũng khiến nhiều cán bộ, đảng viên né tránh, không tham gia phản bác quan điểm sai trái một cách chủ động, tích cực.

Thứ tư, chưa phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng xã hội, đặc biệt là vai trò của trí thức, văn nghệ sĩ, người có ảnh hưởng trên mạng xã hội.

Củng cố “pháo đài tư tưởng”, dựng xây “tường thành lý luận”

Việc tháo gỡ “điểm nghẽn”, “nút thắt” trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là yêu cầu cấp thiết, nhằm củng cố nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ sự lãnh đạo của Đảng và sự ổn định chính trị, xã hội của đất nước. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, chúng ta cần phải củng cố “pháo đài tư tưởng”, dựng xây “tường thành lý luận”, đồng thời đề ra những giải pháp đồng bộ, toàn diện và chiến lược, từ cơ chế tổ chức, đến phương thức tuyên truyền, giáo dục lý luận và các biện pháp đối phó với những biến động mới trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số.

Thứ nhất, kiện toàn lực lượng chuyên trách bảo vệ nền tảng tư tưởng

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng các quan điểm sai trái, thù địch chưa bị ngăn chặn kịp thời là thiếu hụt và phân bổ không đồng đều lực lượng chuyên trách. Trong khi các thế lực thù địch có một lực lượng tổ chức chặt chẽ và hoạt động một cách có hệ thống, lực lượng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lại còn mỏng và thiếu tính chuyên nghiệp. Cần thiết phải tăng cường số lượng và chất lượng đội ngũ này, từ đó tạo ra sức mạnh tổng hợp để đối phó với các luận điệu sai trái, xuyên tạc. Các giải pháp cụ thể có thể bao gồm:

Tổ chức lại hệ thống lực lượng chuyên trách: Mỗi cấp, từ Trung ương đến cơ sở, cần phải có một bộ phận chuyên trách về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, không thể coi đây là nhiệm vụ kiêm nhiệm. Điều này sẽ giúp bảo đảm tính liên tục và sâu rộng trong việc triển khai các hoạt động bảo vệ tư tưởng.

Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng: Các cán bộ làm công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng cần phải được đào tạo bài bản, không chỉ về lý luận chính trị, mà còn về kỹ năng sử dụng các công cụ truyền thông hiện đại, đặc biệt là trong không gian mạng. Cần đặc biệt chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ, am hiểu công nghệ số và có khả năng tương tác với cộng đồng trên các nền tảng mạng xã hội.

Thứ hai, đổi mới phương thức truyền thông và tuyên truyền lý luận

Phương thức truyền thông trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế. Các sản phẩm tuyên truyền thường mang tính lý thuyết, khô cứng và thiếu tính hấp dẫn, không dễ dàng chạm đến tâm lý của công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Cần đổi mới mạnh mẽ phương thức tuyên truyền, đi từ lý thuyết sang thực tiễn, từ những nội dung trừu tượng sang những câu chuyện sinh động, dễ hiểu, dễ tiếp cận. Các giải pháp cần chú trọng bao gồm:

Tăng cường tính tương tác và sáng tạo: Truyền thông chính trị cần được thực hiện theo phương châm “hai chiều”, không chỉ là truyền đạt thông tin từ trên xuống mà cần có sự giao tiếp, phản hồi và tham gia của công chúng. Việc sử dụng các hình thức truyền thông hiện đại như mạng xã hội, video ngắn, podcast, livestream sẽ giúp các thông điệp dễ dàng đến gần hơn với người dân.

Sử dụng các hình thức sáng tạo: Các sản phẩm truyền thông cần phải dễ tiếp nhận và dễ nhớ, thông qua việc kể chuyện, làm phim tài liệu, hoạt hình, và các hình thức tương tác khác. Đồng thời, các thông điệp phải được đóng gói một cách dễ hiểu, thậm chí sử dụng các ví dụ cụ thể từ thực tiễn đời sống để người dân dễ dàng đồng cảm và thấu hiểu.

Thứ ba, xây dựng cơ chế phản hồi và giám sát hiệu quả

Để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, không thể chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, giáo dục. Cần có cơ chế giám sát và phản hồi hiệu quả, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi sai trái, xuyên tạc. Các cơ quan chức năng cần xây dựng một hệ thống giám sát, theo dõi hoạt động trên các nền tảng truyền thông, từ đó đưa ra những phản hồi chính xác và kịp thời.

Phản hồi kịp thời và thuyết phục: Khi có thông tin sai lệch, việc phản bác phải được thực hiện ngay lập tức và phải dựa trên các luận cứ sắc bén, minh bạch và dễ tiếp cận. Các phản hồi cần không chỉ đúng đắn về mặt lý luận, mà còn phải dễ hiểu, dễ thuyết phục, đảm bảo tính thuyết phục cao.

Giám sát hoạt động trên không gian mạng: Mạng xã hội đang trở thành một kênh quan trọng để các thế lực thù địch xâm nhập và phát tán các quan điểm sai trái. Cần xây dựng các hệ thống giám sát tự động, sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu để phát hiện sớm các thông tin tiêu cực và phản ứng nhanh chóng.

Thứ tư, tăng cường công tác giáo dục, đào tạo lý luận chính trị cho cán bộ và nhân dân

Một trong những yếu tố quan trọng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nâng cao trình độ lý luận chính trị cho toàn bộ cán bộ, đảng viên và nhân dân. Công tác giáo dục lý luận cần phải được thực hiện xuyên suốt và không ngừng đổi mới để đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên: Các chương trình đào tạo lý luận chính trị cần được đổi mới, đảm bảo tính cập nhật, sâu sắc và linh hoạt trong cách tiếp cận. Cán bộ, đảng viên cần được trang bị kiến thức vững vàng về lý luận chính trị, các chủ trương, đường lối của Đảng, và khả năng nhận diện các luận điệu sai trái, thù địch.

Giáo dục tư tưởng cho nhân dân: Cần đưa việc giáo dục tư tưởng vào các chương trình đào tạo trong các trường học, các lớp tập huấn, hội thảo cho các tầng lớp nhân dân. Tạo dựng một xã hội có nhận thức chính trị rõ ràng, vững vàng sẽ là “lá chắn mềm” vững chắc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thứ năm, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan, ban ngành

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không thể chỉ do một cơ quan, đơn vị hay lực lượng nào đảm nhận. Sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các cơ quan, ban ngành từ Trung ương đến địa phương là một yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác này.

Cải thiện sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng: Các cơ quan như Ban Tuyên giáo, Bộ Thông tin và Truyền thông, lực lượng công an, quân đội và các cơ quan báo chí cần có sự phối hợp đồng bộ hơn trong việc triển khai các chiến lược bảo vệ nền tảng tư tưởng. Các cuộc họp định kỳ để chia sẻ thông tin, phân tích tình hình và đưa ra các giải pháp kịp thời sẽ giúp tăng cường sức mạnh tổng hợp trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái.

Tăng cường sự tham gia của các tổ chức xã hội, đoàn thể như, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể thanh niên, phụ nữ, công nhân cũng cần được huy động tham gia vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng, đóng góp vào việc xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời đại mới không chỉ là một cuộc đấu tranh chính trị tư tưởng, mà còn là một chiến dịch truyền thông công nghệ, văn hóa, giáo dục, xã hội, tâm lý... với sự tham gia của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân dân. Đây không phải là cuộc chiến “một sớm một chiều”, mà là một quá trình trường kỳ, bền bỉ, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của dân tộc và tương lai đất nước.

Chúng ta chỉ có thể thành công nếu dám nhận diện vấn đề một cách toàn diện, hành động một cách khoa học, đổi mới một cách quyết liệt và vận dụng linh hoạt trí tuệ tập thể, tinh thần đoàn kết, khát vọng cống hiến của toàn dân tộc. Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh hiện nay đang phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn.

Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng và Nhà nước, cộng với các giải pháp cụ thể như tăng cường lực lượng chuyên trách, đổi mới phương thức truyền thông, xây dựng cơ chế giám sát hiệu quả, và nâng cao trình độ lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên và nhân dân, chúng ta hoàn toàn có thể tháo gỡ những “điểm nghẽn”, “nút thắt”, từ đó tạo dựng một thế trận tư tưởng vững mạnh, ngăn chặn và phản bác hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch./.

----------------------------------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam. (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Nxb. Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội.

2. Bộ Chính trị. (2018). Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

3. Ban Tuyên giáo Trung ương. (2023). Hướng dẫn công tác tuyên giáo năm 2023. Tài liệu nội bộ.

4. Hội đồng Lý luận Trung ương. (2022). Báo cáo tổng kết 10 năm công tác lý luận chính trị và định hướng phát triển đến năm 2030. Hà Nội.

5. Nguyễn Phú Trọng. (2021). Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nxb. Chính trị Quốc gia Sự thật.

6. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. (2022). Giáo trình Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Nxb. Lý luận chính trị.

7. Học viện Báo chí và Tuyên truyền. (2023). Truyền thông chính trị trong bối cảnh chuyển đổi số. Tài liệu giảng dạy cao học.

8. Nguyễn Viết Thông. (2023). “Nhận diện và phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng hiện nay.” Tạp chí Lý luận chính trị, số 10/2023, tr. 15–22.

9. Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam. (2023). Cẩm nang đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên internet và mạng xã hội. Tài liệu nghiệp vụ nội bộ./.