Thương mại, đầu tư Việt Nam – Hoa Kỳ: Từ tin tưởng đến những kỳ vọng tương lai

Ông Joe Biden (khi là Phó tổng thống Mỹ) bắt tay Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington, D.C ngày 7/7/2015

Thương mại và kinh tế là những yếu tố cốt lõi

Các chuyến thăm cấp cao mở ra nhiều lĩnh vực hợp tác Việt - Mỹ, trong đó thương mại và kinh tế là những yếu tố cốt lõi.

Trong năm nay, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, đoàn nghị sĩ quốc hội và đại diện hơn 50 doanh nghiệp Mỹ cũng đã đến thăm và làm việc tại Việt Nam. Chuyến thăm Việt Nam ngày 10-11/9 của Tổng thống Biden sẽ là biểu hiện cao nhất của mức độ ưu tiên này.

Ở chiều ngược lại, hồi tháng 5/2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm và làm việc 7 ngày tại Mỹ, giúp quan hệ song phương có thêm đà tiến trong nhiều lĩnh vực. Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cũng thăm và làm việc tại Mỹ vào tháng 7.

Hồi tháng 3, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng điện đàm với Tổng thống Biden trong dịp hai nước kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện. Tiếp Ngoại trưởng Mỹ Blinken ngày 15/4, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng những kết quả tích cực trong quan hệ hai nước thời gian qua là cơ sở để tiếp tục nâng quan hệ hai nước lên tầm cao mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Hướng tới tương lai tươi sáng hơn

Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ tám của Mỹ. Nên có thể nói, thị trường Mỹ đóng vai trò cực kỳ quan trọng với nền kinh tế của Việt Nam. Với các doanh nghiệp Việt Nam, xuất khẩu sang Mỹ không chỉ thuần túy giúp thu về ngoại tệ, mà còn giúp các doanh nghiệp học hỏi được rất nhiều về cách thức nâng cao quy chuẩn hàng hóa, áp dụng quy trình sản xuất phải đảm bảo theo chuẩn quốc tế, đội ngũ nhân lực cũng được phát huy năng lực bài bản hơn…

Hiện Mỹ xếp thứ 11/142 quốc gia, vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam với 1.223 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 11,4 tỷ USD. Tuy nhiên, con số này chưa nói lên đầy đủ sự thật về bức tranh tổng thể đầu tư từ Mỹ vào Việt Nam.

Từ khi thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013, Việt - Mỹ đã tập trung vào 9 lĩnh vực hợp tác, gồm chính trị - ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, khoa học và công nghệ, giáo dục, môi trường và sức khỏe, vấn đề di sản chiến tranh, quốc phòng - an ninh, thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền, văn hóa, du lịch và thể thao.

Các lĩnh vực này đều chứng kiến những tiến bộ đáng chú ý, trong đó thương mại và kinh tế là động lực chính. Theo Tổng cục Thống kê, kim ngạch thương mại Việt - Mỹ từ 29 tỷ USD năm 2013 đã tăng lên khoảng 123 tỷ USD vào năm 2022.

Lũy kế đến tháng 6 năm nay, đầu tư trực tiếp của Mỹ tại Việt Nam đạt 11,73 tỷ USD với hơn 1.200 dự án, đứng thứ 11 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.

Theo ông Vũ Tú Thành, Phó Giám đốc điều hành khu vực, Hội đồng kinh doanh Mỹ - ASEAN (USABC), các doanh nghiệp Mỹ đặt nhiều kỳ vọng và niềm tin vào môi trường đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam có nhiều chính sách ưu đãi để thu hút các “đại bàng” hạ cánh, từ đó tạo hiệu ứng lan tỏa đến cả nền kinh tế. Mặc dù có thể sắp tới đây, việc Việt Nam áp dụng theo chính sách thuế tối thiểu toàn cầu có thể làm giảm bớt sự hấp dẫn trong thu hút đầu tư bằng chính sách thuế, nhưng với việc Việt Nam tham gia nhiều FTA thì việc đầu tư sản xuất tại Việt Nam để hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu cũng là một lợi thế đầy hấp dẫn.

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Việt Nam coi Mỹ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu, sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với Mỹ để thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển sâu rộng, thực chất, đạt tầm cao mới.

Trước hết, hai nước sẽ tiếp tục củng cố, tăng cường sự tin tưởng nhau về chính trị, xây dựng nền tảng xã hội vững chắc, thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa 2 nước. Theo đó, chú trọng nâng cao hiệu quả, tính thiết thực của các chuyến thăm, cuộc tiếp xúc, đối thoại, điện đàm, linh hoạt về chủ đề, nội dung, vấn đề quan trọng đề cập tới. Thường xuyên trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm lãnh đạo, giải quyết các công việc, thể hiện sự ủng hộ, tin tưởng lẫn nhau.

Tiếp tục củng cố tăng cường đối tác toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, đối ngoại, quốc phòng, an ninh, đối ngoại nhân dân, y tế, giáo dục. Việt Nam cũng như Mỹ hiện có nhiều tiềm năng và thế mạnh để phát triển xa hơn nữa về kinh tế. Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 3-2023 của lãnh đạo hơn 50 doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ và thế giới như: Netflix, Boeing, Apple, Coca-Cola, Pfizer, Abbott, Visa, Citibank, Meta, Ford, Fedex Express… đại diện các doanh nghiệp Mỹ bày tỏ tin tưởng và mong muốn tiếp tục đầu tư tại Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, tài chính, chế tạo, công nghiệp ô tô, công nghiệp giải trí, y tế, khoa học đời sống, logistics… Các doanh nghiệp Mỹ đã đề xuất với Chính phủ, các bộ, ngành Việt Nam một số kiến nghị như: khung pháp lý về thương mại điện tử; vấn đề an ninh mạng thông tin và tiếp cận thông tin; chính sách thuế; cải cách thị trường vốn để thúc đẩy đầu tư; chính sách cấp thị thực thông thoáng hơn nữa; việc đẩy nhanh xây dựng quy hoạch; phê duyệt, cấp phép một số dự án, sản phẩm cụ thể; nâng cao tiêu chuẩn các sản phẩm của Việt Nam…

Quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ chưa bao giờ tốt đẹp như hiện nay. Mối quan hệ này ngày càng phát triển mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu, ngày càng bền chặt hơn, góp phần vào hòa bình và thịnh vượng của từng nước cũng như của khu vực và thế giới.