Từ ngày 4-10, áp thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm nhôm Trung Quốc

Trước đó, vào tháng 1 năm nay, trên cơ sở kết quả thẩm định Hồ sơ yêu cầu áp dụng biện pháp CBPG của đại diện ngành sản xuất trong nước (nộp vào tháng 10-2018), Bộ Công thương đã tiến hành điều tra 16 công ty, nhà sản xuất của Trung Quốc trong lĩnh vực này. Kết quả điều tra, đánh giá cho thấy, ngành sản xuất nhôm Việt Nam đã chịu thiệt hại nặng nề thời gian qua, hầu hết các doanh nghiệp thua lỗ, nhiều dây chuyền sản xuất ngừng hoạt động, số lượng lớn lao động phải nghỉ việc. Nguyên nhân chính do nhôm Trung Quốc được bán phá giá với biên độ từ 2,49% đến 35,58%, trong một số trường hợp giá bán còn thấp hơn rất nhiều so với chi phí sản xuất sau khi bị nhiều nước ngăn chặn bằng các hàng rào thương mại, kể cả các biện pháp CBPG.

Kết quả điều tra này đáp ứng các điều kiện bắt buộc theo quy định của Tổ chức Thương mại thế giới, Luật Quản lý ngoại thương và các quy định liên quan, để áp dụng biện pháp CBPG. Theo đó, có tồn tại đủ ba yếu tố: Hành vi bán phá giá của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Trung Quốc; Thiệt hại đáng kể của ngành sản xuất trong nước; Hành vi bán phá giá là nguyên nhân chính dẫn tới thiệt hại đáng kể của ngành sản xuất trong nước. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định áp dụng thuế CBPG chính thức đối với một số sản phẩm nhôm của Trung Quốc.

Số liệu thống kê cho thấy, năm 2018, lượng nhôm thanh đùn ép nhập khẩu vào Việt Nam từ Trung Quốc lên tới 62 nghìn tấn, gần gấp đôi lượng nhập khẩu năm 2017. Số liệu này chưa bao gồm lượng lớn nhôm nhập khẩu vào Việt Nam được đưa đến các khu chế xuất để sản xuất hàng xuất khẩu. Trong khi đó, lượng nhập khẩu từ các nước còn lại liên tục giảm qua các năm, và đến 2018 chỉ còn chưa đến 5 nghìn tấn.

Cũng trong năm 2018, Mỹ đã tiến hành điều tra lẩn tránh thuế đối với một số sản phẩm nhôm đùn ép nhập khẩu từ Việt Nam. Kết luận sơ bộ của vụ việc này vừa được công bố cách đây hai tuần cho thấy, sản phẩm nhôm đùn ép của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ đang lẩn tránh thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp mà Mỹ đã áp với hàng Trung Quốc trước đó. Chính vì vậy, Mỹ tuyên bố áp thuế suất lên tới 374,15% đối với các sản phẩm này của Việt Nam. Đáng lưu ý, trong số các sản phẩm nhôm đùn xuất xứ từ Việt Nam bị kết luận là lẩn tránh thuế có một số mã HS thuộc phạm vi áp dụng biện pháp chống bán phá giá theo Quyết định 2942/QĐ-BCT của Bộ Công Thương.

Việc Mỹ áp thuế chống lẩn tránh thuế đối với các sản phẩm nhôm từ Việt Nam có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nhôm chân chính của nước ta, trong khi các công ty này vốn đã phải chịu sức ép cạnh tranh từ hàng nhập khẩu Trung Quốc, đặc biệt trong bối cảnh xung đột thương mại Mỹ – Trung ngày càng diễn biến căng thẳng.

Việc Bộ Công thương áp dụng biện pháp CBPG tạm thời đối với một số sản phẩm nhôm thanh đùn ép, sẽ giúp giảm áp lực cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước, đồng thời góp phần ngăn chặn dòng hàng hóa “lẩn tránh” qua Việt Nam.

Có thể thấy mức thuế CBPG chính thức dao động từ 2,49 đến 35,58% đã phản ánh sự cân nhắc của Bộ Công Thương đối với lợi ích người tiêu dùng và các ngành công nghiệp hạ nguồn sử dụng sản phẩm nhôm thanh. Các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nước ngoài với sản phẩm đúng quy cách, chất lượng và giá bán đúng quy luật, có sự tham gia, hợp tác đầy đủ, cung cấp thông tin, số liệu chính xác được xác định biên độ bán phá giá phù hợp. Trong khi đó, hàng hóa trôi nổi chất lượng thấp bán phá giá sẽ bị ngăn chặn với mức thuế CBPG chính thức tương đối cao.

Chính phủ cũng rất quan tâm và chỉ đạo kịp thời các cơ quan liên quan theo dõi, ngăn chặn nhôm nhập khẩu chất lượng thấp, giá rẻ, gây ảnh hưởng tiêu cực tới ngành sản xuất nhôm trong nước và chất lượng các công trình xây dựng.

Hàng năm, các bên liên quan có thể nộp hồ sơ yêu cầu Bộ Công thương tiến hành điều tra, rà soát lại về vấn đề phạm vi sản phẩm, mức thuế CBPG áp dụng cho nhà xuất khẩu mới, hoặc mức thuế hiện hành áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nước ngoài.

Đinh Khương