Cần những ưu đãi thực sự cho gói vay 120.000 tỷ đồng

Các chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng cần những ưu đãi thực sự để có thể tiếp cận gói vay được tốt hơn.

Cung hạn chế - giải ngân chậm

Tại Hội nghị đẩy mạnh triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, ông Nguyễn Xuân Bắc - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thông tin, hiện mới chỉ có 28/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố về danh mục dự án tham gia chương trình với 68 dự án trên cổng thông tin điện tử.

Cụ thể: Hà Nội có 6 dự án, TP.HCM có 6 dự án, Bắc Ninh có 6 dự án... 30 dự án có nhu cầu vay vốn thì các ngân hàng thương mại cam kết cấp tín dụng 15 dự án với giá trị vào khoảng 7.000 tỷ đồng.

Nói về khó khăn theo vị đại diện của Ngân hàng Nhà nước là do nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế, một số dự án còn vướng mắc về tính pháp lý, giải phóng mặt bằng, chuyển mục đích sử dụng đất, chưa đủ điều kiện mở bán sản phẩm…

Chia sẻ về vấn đề này, ông Lê Ngọc Lâm - Tổng Giám đốc BIDV cho hay, đơn vị này đã tiếp cận 8 dự án và phê duyệt 4 dự án với tổng dư nợ gần 1.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, tới nay mới giải ngân hơn 96 tỷ đồng do các doanh nghiệp muốn thực hiện dự án bằng vốn tự có trước chứ chưa muốn vay vốn ngân hàng.

Còn đại diện ngân hàng Agribank cho biết, ngân hàng đã ký kết hợp đồng tín dụng với 8 dự án nhà ở xã hội và cam kết cho vay 2.500 tỷ đồng, đã giải ngân 400 tỷ đồng. Về khó khăn giải ngân gói tín dụng này, theo đại diện Agribank là do nhiều dự án còn gặp vướng mắc, đối tượng mua nhà ở xã hội còn hẹp.

Trên thực tế triển khai tại ngân hàng chính sách xã hội - đơn vị đang thực hiện cho vay với người mua nhà ở xã hội theo Nghị định 100 thì việc cho vay với đối tượng này đang còn gặp vướng mắc do không đủ điều kiện mua nhà, không đủ điều kiện vay vốn từ ngân hàng…

Bên cạnh đó, trước những ảnh hưởng của nền kinh tế nói chung, doanh nghiệp và người lao động gặp nhiều khó khăn như bị giảm lương, không có đơn hàng… khiến cho thu nhập bị giảm sút. Vì vậy, việc duy trì cuộc sống đang được ưu tiên hơn là việc mua nhà ở thời điểm này.

Cần ưu đãi thực chất

Vấn đề lãi suất được nhiều chuyên gia, dooanh nghiệp, người mua nhắc tới. Hiện trên thị trường có 2 gói cho vay nhà ở xã hội nhưng mức lãi suất khác nhau. Gói giải ngân thông qua Ngân hàng Chính sách Xã hội có nguồn vốn ngân sách thì mức lãi suất chỉ 4,8%/năm, còn gói 120.000 tỷ đồng thì mức lãi suất vay từ 7,5-8%/năm áp dụng cho người mua nhà và doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội. Theo đánh giá, mức lãi suất ở gói tín dụng 120.000 tỷ vẫn ở mức cao.

Theo tính toán với mức lãi suất này, giả sử một người dân mua nhà ở xã hội với mức giá 500 triệu đồng thì mỗi tháng trả cả gốc và lãi lên tới 11 triệu đồng, trong khi họ phải chịu những khoản chi phí sinh hoạt khác, tiền học cho con cái. Con số này là một áp lực rất lớn cho người đi mua nhà.

Với doanh nghiệp bày tỏ muốn kéo dài thời gian ưu đãi lãi suất. Bởi trên thực tế như chia sẻ của Grand Home - đại diện doanh nghiệp này cho biết, họ có 7 tòa nhà ở xã hội nhưng không thể xây dựng cùng lúc do lo ngại tồn kho. Vì thế, thời hạn ưu đãi chỉ 3 năm cũng là thời gian khiến doanh nghiệp gặp khó. Do vậy, nhiều doanh nghiệp bày tỏ kéo dài thời gian vay ưu đãi cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, mặt bằng lãi suất cho vay đã liên tục điều chỉnh giảm nhưng vẫn ở mức cao. Vị này phân tích, cần nhìn nhận đúng bản chất của nhà ở xã hội là cần phải khuyến khích doanh nghiệp tham gia đầu tư. Do vậy, điều cần thiết là phải có chính sách khuyến khích và như vậy Nhà nước phải tạo ra cơ chế thuận lợi về vốn, về tiếp cận đất đai, thủ tục cho doanh nghiệp thực hiện.

Còn ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) chia sẻ thẳng thắn, gói 120.000 tỷ đồng về bản chất chỉ là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5-2%/năm so với lãi suất cho vay thông thường và thời gian vay ưu đãi thì quá ngắn chỉ phù hợp với các dự án quy mô nhỏ. Chính vì vậy, việc khó hoặc chậm giải ngân với gói tín dụng này là hiện hữu.

Bên cạnh vấn đề lãi suất, nhiều ý kiến cho rằng, phát triển nhà ở xã hội là chiến lược dài hạn và lợi ích của nó cho thấy cần phải đẩy mạnh để tạo thêm nguồn cung trước cầu lớn hiện nay. Do vậy, cũng cần có cơ chế khuyến khích ngân hàng tham gia cho vay, hoặc với các khoản vay ưu đãi cần chính sách tài khóa dài hạn hỗ trợ lãi suất.

Ở góc độ chuyên gia, ông Vũ Đình Ánh nhìn nhận thêm việc giải ngân chưa đạt kỳ vọng còn xuất phát ở chính chương trình phát triển nhà ở xã hội. Ông cho rằng, hiện chính sách cho nhà ở xã hội đang tắc ở nhiều điểm như quỹ đất, vốn đầu tư, ưu đãi, chất lượng công trình… Trong khi đó, người mua nhà ở xã hội thì có mức thu nhập đủ sống, việc trả gốc cũng khó chứ đừng nói tới trả cả tiền lãi. Vì vậy ông Ánh đề nghị, Nhà nước cần có những hỗ trợ cho doanh nghiệp làm nhà ở xã hội khắc phục những khó khăn nêu trên.

Ở góc độ doanh nghiệp đề xuất thêm vấn đề cần đơn giản hóa thủ tục vay vốn tăng khả năng tiếp cận. Là đơn vị chuyên phát triển nhà ở xã hội tại TP.HCM, ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty Lê Thành cho biết, Chính phủ nên có nhiều chính sách thông thoáng hơn, cải cách thủ tục hành chính để doanh nghiệp làm nhà ở xã hội được xét duyệt nhanh chóng hơn. Khi thủ tục còn nhiêu khê đi kèm với lợi nhuận đầu tư thấp thì doanh nghiệp sẽ không mặn mà tham gia.​/.