Thật mà không thật?

Đấu thầu là một trong những phương thức để Nhà nước có thể lựa chọn được những nhà thầu phù hợp với mục đích, cũng như chi phí hợp lý khi tiến hành các hoạt động này. Tuy nhiên, thời gian gần đây, không ít các vụ án liên quan đến “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” đã bị phát giác, đây là hành vi không chỉ gây thất thoát tài sản Nhà nước, mà còn cho thấy những kẽ hở đã được một số đơn vị lợi dụng để trục lợi, đồng thời không ngoại trừ sự “đi xuống” về vấn đề đạo đức của những người được giao trọng trách quản lý tại các cơ quan, đơn vị Nhà nước.

Một trong những “chiêu trò” mà đơn vị tư vấn đấu thầu hay sử dụng đó là giả mạo, đưa nhân sự khống trong tổ tư vấn chấm thầu để lập HSMT, đánh giá HSDT của đơn vị tham gia đấu thầu dự án. Chính vì tính chất quan trọng của tổ tư vấn chấm thầu, quyết định đến năng lực của đơn vị tham gia đấu thầu có đảm bảo hay không, thế nhưng chỉ có chứng chỉ đấu thầu, con dấu là thật còn những nhân sự này thật sự không tồn tại đã ảnh hưởng rất lớn đến quá trình lập HSMT, đánh giá HSDT dẫn đến lựa chọn những nhà thầu không đủ năng lực, kinh nghiệm trúng thầu.

Việc kê khai khống, giả mạo chữ ký nhân sự trong tổ tư vấn chấm thầu là hành vi gian lận trong đấu thầu, nếu dẫn đến việc phải đấu thầu lại, hoặc nhà thầu được lựa chọn không đủ năng lực, kinh nghiệm có thể làm kéo dài thời gian thực hiện gói thầu, ảnh hưởng chất lượng công trình, gây thiệt hại về tài sản là không nhỏ, nhất là với những công trình lớn. Nếu bị phát hiện, với quy định của Bộ luật Hình sự, tất cả những người có liên quan, từ chủ đầu tư, nhà thầu, người có thẩm quyền đều có thể bị xử lý hình sự. Cái giá phải trả lúc đó không còn chỉ là về kinh tế. Do đó, cần thiết có sự cảnh báo về hành vi này để chấn chỉnh công tác đấu thầu trong hoạt động đầu tư công.

Từ thực tiễn đó, Tòa soạn Kinh doanh và Phát triển triển khai, thực hiện chuyên đề: Nhận diện môi trường đầu tư công, thực trạng và một số khuyến nghị. Qua quá trình thực hiện Chuyên đề, chúng tôi đã khảo sát, nghiên cứu, ghi nhận phản ánh từ một số hoạt động doanh nghiệp ở địa phương, nhất là công tác đầu tư trong tổ chức đấu thầu.

Thực tiễn ở dự án cải tạo trụ sở Công ty Thủy Lợi Phúc Yên?

Cụ thể, ngày 25/01/2022 ông Nguyễn Đức Chính – Giám đốc công ty Thủy Lợi Phúc Yên ký quyết định số 78/QĐ-CTPY về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp Công trình: Cải tạo, sửa chữa trụ sở Công ty TNHH MTV thủy lợi Phúc Yên, giá trúng thầu 4.146.000.000 VND, thi công trọn gói trong 10 tháng. Được biết công ty TNHH Thương mại xây dựng Phúc Yên là đơn vị trúng thầu.


Quyết định số 78/QĐ-CTPY về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp Công trình: Cải tạo, sửa chữa trụ sở Công ty TNHH MTV thủy lợi Phúc Yên do ông Nguyễn Đức Chính ký.

Được biết dự án trên được ông Chính chỉ định thầu cho Công ty cổ phần Tập đoàn VIP Việt Nam, tư vấn lập E-HSMT, đánh giá E-HSDT. Ngày 07/01/2022, Công ty cổ phần Tập đoàn VIP Việt Nam quyết định thành lập tổ chuyên gia tư vấn lập HSMT, đánh giá HSDT cho dự án trên. Tổ chuyên gia gồm ông Nguyễn Trung Kiên làm tổ trưởng, ông Trần Phương Đông và Chu Thanh Việt làm tổ viên. Thế nhưng, theo thông tin bạn đọc phản ánh một điều hết sức lạ lùng ông Việt và ông Đông tổ viên lập và đánh giá HSDT dự án trên lại có chữ ký giả mạo.

Ông Nguyễn Văn Hoạch - đại diện công ty Công ty cổ phần Tập Đoàn VIP Việt Nam, ký quyết định thành lập tổ chuyên gia tư vấn lập Hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu cho dự án trên.

“Tôi không hề tham gia lập HSMT, hay đánh giá HSDT của dự án trên, đồng chí nói mà tôi không hề biết”, anh V chia sẻ với PV.

Có thể thấy, Công ty cổ phần Tập Đoàn VIP Việt Nam đã gian lận trong việc kê khai khống nhân sự cho việc lập và đánh giá HSDT của dự án này, vậy liệu dự án có được đánh giá khách quan công tâm chọn ra được nhà thầu có năng lực hay không?

Nhà thầu yếu kém về năng lực vẫn được trúng thầu?

Cụ thể, trong hồ sơ mời thầu (HSMT) của Công ty Thủy Lợi Phúc Yên. Tại mẫu số 03, Bảng tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm về hợp đồng tương tự có yêu cầu:

Hợp đồng xây lắp tương tự là hợp đồng thi công xây dựng công trình dân dụng. Nhà thầu chuấn bị sẵn các tài liệu sau đây để đối chiếu kiểm tra khi có yêu cầu…

Số lượng hợp đồng bằng 2 hoặc khác 2, ít nhất có 01 hợp đồng có giá trị tối thiểu là 3.000.000.000 VND và tổng giá trị tất cả các hợp đồng ≥ 6.000.000.000 VND.

Loại công trình: Công trình dân dụng

Cấp công trình: Cấp III

Bảng 03, HSMT của dự án: Cải tạo, sửa chữa trụ sở Công ty TNHH MTV thủy lợi Phúc Yên.

Trong HSDT của công ty TNHH xây dựng và thương mại Phúc Yên có đưa 02 hợp đồng tương tự để chứng minh năng lực cụ thể:

HĐ 1: Ngày 14/10/2019: hợp đồng số 28/2019/HĐXD: Hợp đồng thi công xây dựng, công trình dân dụng cấp IV, giá trị hợp đồng 5.275.000.000 vnđ. (Hợp đồng không đáp ứng được về yêu cầu cấp công trình trong HSMT).

HĐ 2: Ngày 02/12/2020: Hợp đồng số 02/2020/HĐ-XD: Hợp đồng thi công xây dựng công trình dân dụng cấp III, giá trị hợp đồng là 5.415.000.000 vnđ. (Hợp đồng này không đáp ứng được giá trị yêu cầu trong HSMT).

HSDT của công ty TNHH xây dựng và thương mại Phúc Yên

Như vậy, có thể thấy năng lực trong HSDT của công ty TNHH Phúc Yên không hề đáp ứng được HSMT của dự án trên, nhưng với tổ tư vấn đánh giá yếu kém về năng lực cũng như được khai khống đã vô tình hay cố ý vẫn đánh giá là đạt.

Mới đây, Phóng viên (PV) đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Đức Chính – Giám đốc Công ty Thủy lợi Phúc Yên. “Chúng tôi hoàn toàn làm đúng luật và đúng quy định. Biển bảng, lán trại trong dự toán chúng tôi cắt hết, tập kết vật liệu xây dựng dưới sân công ty, chất lượng đương nhiên đảm bảo…” ông Chính cho biết.

Ông Nguyễn Đức Chính – Giám đốc Công ty Thủy lợi Phúc Yên trong buổi làm việc với PV.

Có thể thấy, từ nội dung trả lời của vị Giám đốc này, đã thể hiện những lỗ hổng về sự yếu kém năng lực trong thi công dự án trên?

Biển bảng dự án, biện pháp thi công bị nhà thầu cắt xét không tuần thủ theo luật xây dựng.
Công nhân được thuê khoán được nhà thầu thuê khoán, cũng như không có bảo hộ lao động, vật liệu xây dựng có dấu hiệu không đảm bảo chất lượng.

Với dấu hiệu sai phạm trong đấu thầu tại gói thầu trên, dư luận hoàn toàn có quyền đặt ra nghi vấn về tính minh bạch tại gói thầu do Công ty Thủy Lợi Phúc Yên làm chủ đầu tư.

Thiết nghĩ, UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Phúc cùng các cơ quan chức năng cần tiến hành thanh tra toàn diện các dự án xây lắp liên quan đến Công ty Thủy Lợi Phúc Yên để làm trong sạch môi trường đấu thầu, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.