Mỹ – Trung căng thẳng, đầu tư công nghệ song phương mất 96%

Các công ty Trung Quốc đã chuyển sự chú ý của họ sang châu Âu và châu Phi trong những năm gần đây do môi trường kinh doanh không chắc chắn ở Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Doanh nghiệp tìm “lối đi riêng”

Theo báo cáo công nghệ hàng năm mới nhất của Bain and Co (công ty tư vấn quản lý của Mỹ có trụ sở chính tại Boston, Massachusetts): Từ năm 2016 đến năm 2020, tổng vốn đầu tư trực tiếp giữa hai nước đã giảm 75% từ 62 tỷ USD xuống còn 16 tỷ USD, riêng lĩnh vực công nghệ giảm 96% trong giai đoạn này.

Bà Anne Hoeker, chuyên gia công nghệ bán dẫn, đồng thời là người đứng đầu cuộc nghiên cứu, nói với Nikkei Asia rằng, các khoản đầu tư từ Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh hơn nhiều so với chiều ngược lại, do Washington gây áp lực cho các công ty Trung Quốc

Tổng đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Mỹ từ 48,5 tỷ USD năm 2016 giảm xuống còn 7,2 tỷ USD vào năm 2020. Đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc giảm 35% xuống còn 8,69 tỷ USD so với cùng kỳ. Dữ liệu từ Trung tâm Đầu tư Hoa Kỳ-Trung Quốc cho thấy, sụt giảm mạnh nhất ở các lĩnh vực liên quan đến công nghệ, bất động sản và chăm sóc sức khỏe.

Hoeker nói, chỉ vài năm trước, chủ trương chính của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ là làm sao để có thể tiếp cận thị trường Trung Quốc, thì mới đây, một số nền kinh tế lớn đang có chuyển hướng rõ rệt. Họ đầu tư lớn chưa từng có vào công nghệ và sự độc lập trong chuỗi cung cung ứng của mình.

Đại dịch COVID-19 gây ra sự gián đoạn chuỗi cung ứng ra và sự thiếu hụt chất bán dẫn với quy mô chưa từng có đã tiếp thêm “nhiên liệu” cho xu hướng này. Việc chủ động công nghệ trở thành một vấn đề đối với các nền kinh tế ngoài Hoa Kỳ và Trung Quốc. Bà Hoeker cho biết thêm. Báo cáo của Bain được đưa ra hơn một tuần sau cuộc điện đàm thứ hai của Tổng thống Mỹ Joe Biden với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, cuộc trò chuyện kéo dài 90 phút vào ngày 9 tháng 9. Bất chấp các cuộc đàm phán, căng thẳng giữa hai nước hầu như không được cải thiện kể từ khi Biden nhậm chức hồi đầu năm.

Thương mại và công nghệ, trọng điểm gây “tranh cãi”

Theo một phân tích trước đó của Nikkei Asia, Mỹ đã đưa 168 công ty Trung Quốc, ngoại trừ Huawei và hàng chục công ty thành viên vào danh sách đen, từ năm 2018 đến tháng 4 năm nay, hầu hết đều liên quan đến công nghệ.

Trong khi đó, cuộc “đàn áp” của Washington đối với hãng công nghệ hàng đầu Trung Quốc Huawei Technologies đã thúc đẩy nỗ lực trên toàn quốc ở Trung Quốc nhằm xây dựng một chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa hoàn chỉnh, từ thiết kế đến vật liệu, từ sản xuất chip đến sản xuất thiết bị…

Tình trạng thiếu chip toàn cầu hiện nay càng thúc đẩy các nền kinh tế lớn xây dựng chuỗi cung ứng của riêng mình, nhất là đối với công nghiệp sản xuất chất bán dẫn vì lý do kinh tế và an ninh quốc gia. Các chuỗi cung ứng khu vực mới bắt đầu tăng lên bên ngoài Trung Quốc chưa đầy 1.000 ngày sau khi Washington áp đặt làn sóng thuế quan trừng phạt đầu tiên đối với hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc vào năm 2018, khi các công ty bắt đầu coi việc tách rời là một xu hướng không thể đảo ngược.

Những gã khổng lồ công nghệ của Mỹ như Apple, Google, Amazon và Microsoft đều đã yêu cầu các nhà cung cấp xây dựng năng lực bên ngoài Trung Quốc do tình hình địa chính trị không chắc chắn.

Cũng theo chuyên gia của Bain, bà Hoeker cho rằng xu hướng tách rời sẽ là một quá trình rất dài và khả năng các chuỗi cung ứng sẽ được tách biệt hoàn toàn là điều rất khó khăn.

Bên cạnh đó, báo cáo cho biết có những bất ổn “lớn” còn ở phía trước và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải có khả năng điều hướng các rủi ro địa chính trị, lập kế hoạch thận trọng và đầu tư nhiều nguồn lực hơn vào việc thúc đẩy quan hệ với chính phủ và các nhóm thương mại toàn cầu.

Các công ty cũng sẽ phải hiểu những “điểm mấu chốt” trong chuỗi cung ứng của mình, nơi họ phụ thuộc vào một quốc gia hoặc một nguồn nhà cung cấp duy nhất . Cố gắng tạo điều kiện cho các nhà cung cấp mới để họ thêm khả năng phục hồi, đồng thời thường xuyên xem xét các kế hoạch dài hạn của họ. Hoeker nói thêm.

DUY LỘC