 |
| Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài sáng 28/4. |
Ngày 28/4/2023, Bộ Công Thương tổ chức “Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 4/2023, với chủ đề “Triển vọng xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường Trung Quốc trong bối cảnh mới”.
Tại hội nghị, ông Trần Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công Thương) cho biết, trong số các thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam, Trung Quốc đang giữ vị thế là đối tác thương mại lớn nhất và thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, sau Mỹ.
Cụ thể, trong 3 tháng đầu năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc đạt trên 45 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 11,5 tỷ USD, giảm 13,8% so với cùng kỳ năm 2022. Nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc đạt trên 23,5 tỷ USD, giảm 14,6% so với cùng kỳ năm 2022.
“Xét trong bối cảnh thương mại chung và so sánh với nhiều thị trường khác, trong quý 1/2023 vừa qua, khi nhiều thị trường xuất khẩu của Việt Nam sụt giảm sâu nhưng Trung Quốc – thị trường tiêu thụ chủ lực đa dạng mặt hàng của Việt Nam, gần gũi về địa lý, thuận tiện trong thông thương, vẫn là thị trường còn nhiều điểm sáng, nhiều dư địa, dự báo với nhiều kỳ vọng cho các đơn hàng trong những quý tiếp theo”, ông Huy nêu rõ.
Những thách thức đặt ra
Thông tin tại hội nghị, ông Nguyễn Duy Phú, Trưởng Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Quảng Châu (Trung Quốc) cho hay, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu nông sản rất quan trọng và là thị trường lớn thứ hai trong xuất khẩu nông sản của Việt Nam.
Tuy vậy, từ đầu năm 2022 đến nay, Trung Quốc tiếp tục tăng cường mạnh mẽ việc quản lý, giám sát chất lượng hàng hóa, nhất là đối với nông thủy sản, thực phẩm nhập khẩu thông qua việc đáp ứng các quy định của Lệnh 248 và 249 trong xuất khẩu hàng hóa nông sản làm thực phẩm vào thị trường Trung Quốc đã tạo ra những khó khăn nhất định cho doanh nghiệp Việt Nam.
Ngoài ra, các loại nông sản chủ lực của Việt Nam sẽ phải cạnh tranh khốc liệt hơn với hàng từ nhiều các quốc gia trên thế giới như Chile, Thái Lan - là 2 quốc gia xuất khẩu nông sản lớn nhất vào thị trường Trung Quốc…
Không chỉ vậy, thời gian gần đây, Trung Quốc đã và đang đẩy mạnh sản xuất, trồng trọt các sản phẩm cùng loại mà Việt Nam có ưu thế như thanh long, cà phê, cao su, sầu riêng, chanh leo,…
“Tỉnh Quảng Đông nói riêng có một số sản phẩm như: vải thiều (1,5 triệu tấn/năm), nhãn (1 triệu tấn/năm), (chuối (4,8 triệu tấn/năm), thanh long (380 ngàn tấn/năm), xoài (trên 200 ngàn tấn/năm), chanh leo (220 ngàn tấn/năm). Diện tích và sản lượng các loại trên của Quảng Đông hoặc lớn hơn Việt Nam, hoặc đang tăng trưởng mạnh.” ông Nguyễn Duy Phú thông tin.
Còn theo theo ông Lương Văn Tài, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Bắc Kinh (Trung Quốc), từ đầu năm đến nay nước này tiếp tục thúc đẩy triển khai các chính sách trước đây cũng như đưa ra nhiều chính sách mới nhằm hỗ trợ tăng trưởng ngoại thương.
Theo đó, tiếp tục hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ thông qua việc tiếp cận vốn, bảo hiểm xuất khẩu; tạo thuận lợi hóa thương mại, thông quan hàng hóa... các doanh nghiệp ngoại thương.
Trong khi đó, đối với hàng hóa xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, Hải quan Trung Quốc quy định về đăng ký doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nước ngoài yêu cầu doanh nghiệp nước ngoài hoàn thiện hồ sơ gia hạn trên Hệ thống thương mại một cửa (CIFER).
Hệ thống này sẽ ngay lập tức dừng tư cách xuất khẩu của doanh nghiệp nếu như doanh nghiệp đã hết hạn và phải đến khi hoàn thành thủ tục mới được cấp phép xuất khẩu trở lại
Với quy định này, một số doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam (đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản) chưa kịp đăng ký gia hạn doanh nghiệp trên Hệ thống CIFER của Hải quan Trung Quốc khiến hoạt động xuất khẩu của một số doanh nghiệp bị gián đoạn.
“Cục an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu của Hải quan Trung Quốc cũng không thể can thiệp được theo đề nghị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam như tinh thần hai bên đã trao đổi tại buổi làm việc cấp Cục vừa qua.” ông Tài nêu rõ.
Khuyến nghị dành cho các doanh nghiệp
Nhìn nhận về những thách thức này, ông Trần Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công Thương) cho rằng, nền kinh tế Trung Quốc đã đặt ra kế hoạch và đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng chất lượng cao, phủ rộng hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế. Điều này cũng đồng nghĩa với việc Trung Quốc đã và sẽ tiếp tục đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với tiêu chuẩn hàng hóa cả xuất khẩu và nhập khẩu.
"Đây là xu thế tất yếu, không thể đảo ngược và đòi hỏi các nhà sản xuất, xuất khẩu hàng hóa trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng phải thay đổi và thích ứng", ông Huy nhìn nhận.
Thời gian tới, để hoạt động xuất khẩu đi thị trường Trung Quốc khôi phục và phát triển bền vững, ông Huy khuyến nghị các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nông sản, thực phẩm chú ý nghiên cứu và khẩn trương hoàn tất thủ tục đăng ký trước khi xuất khẩu nông sản, thực phẩm sang thị trường Trung Quốc; trong đó bao gồm cả việc gia hạn, cập nhật thông tin doanh nghiệp (đối với doanh nghiệp cũ đã đăng ký và còn thời hạn) trên hệ thống CIFER.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần phối hợp với đối tác Trung Quốc đa dạng hóa tuyến xuất khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới, tránh tập trung vào một vài cửa khẩu biên giới nhất định hoặc tận dụng tuyến vận tải biển, vận tải đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc, hạn chế tối thiểu nguy cơ gây ùn tắc tại các cửa khẩu trong mùa cao điểm
"Nghiên cứu kỹ thông tin, tín hiệu và các quy định, tiêu chuẩn của thị trường, tuân thủ đầy đủ các điều kiện về đăng ký doanh nghiệp, các tiêu chuẩn chất lượng, kiểm nghiệm kiểm dịch, bao bì đóng gói, truy xuất nguồn gốc,...", ông Huy lưu ý.
Các doanh nghiệp cần tăng cường tham dự các chương trình hội chợ, triển lãm quốc tế do các địa phương, cơ quan Trung ương hai nước phối hợp tổ chức nhằm tăng cường kết nối trực tiếp sau thời gian hạn chế kéo dài của dịch bệnh.
"Tới đây, Bộ Công Thương cũng sẽ tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại quy mô tại thị trường Trung Quốc, trong đó, Vụ Á - Phi cũng sẽ có một số hoạt động hướng tới cả thị trường truyền thống (cụ thể là Quảng Tây) và thị trường mới nằm sâu trong nội địa Trung Quốc (Sơn Đông, Hà Bắc)", ông Huy thông tin.
