UNCTAD hy vọng vào “sức mạnh” của KH&CN và đổi mới sau đại dịch Covid-19

“Điều quan trọng đối với tất cả các quốc gia là phải tiếp cận bình đẳng với các lợi ích của các phương pháp điều trị cứu sống, không chỉ đối với đại dịch mà còn đối với các bệnh liên quan đến nghèo đói, các trường hợp khẩn cấp về y tế trong tương lai và các đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm”, Shamika N. Sirimanne, Giám đốc công nghệ và hậu cần của UNCTAD, người cũng đứng đầu ban thư ký CSTD cho biết. (Ảnh: UNICEF).

Ngày 12/5, Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) thông báo sẽ tập hợp các chuyên gia trong cuộc họp của Ủy ban Khoa học và Công nghệ Phát triển Liên hợp quốc (CSTD) từ ngày 17-21/5 để tìm ra cách thức khoa học, công nghệ và đổi mới (STI) góp phần vào sự phục hồi bền vững và linh hoạt sau đại dịch Covid-19, đồng thời giảm bớt bất bình đẳng do đại dịch gây ra.

Cần ưu tiên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Shamika N. Sirimanne – Giám đốc công nghệ và hậu cần của UNCTAD và là người cũng đứng đầu Ban thư ký CSTD cho biết đại dịch Covid-19 đã nhấn mạnh nhu cầu cấp bách về việc ưu tiên STI cho hoạch định chính sách, phân bổ nguồn lực và hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, các chính phủ cũng cần đảm bảo rằng những lợi ích phát triển của STI được chuyển trực tiếp vào cuộc sống hàng ngày của mọi người trên toàn thế giới.

Điều quan trọng đối với tất cả các quốc gia là được tiếp cận bình đẳng với các lợi ích của các phương pháp điều trị cứu sống, không chỉ đối với đại dịch mà còn đối với các bệnh liên quan đến nghèo đói, các trường hợp khẩn cấp về y tế trong tương lai và các đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm, bà Sirimanne nói thêm.

Các chuyên gia sẽ xem xét các cơ hội được cung cấp nhờ các công nghệ mà một số trong số đó được sử dụng để ứng phó với đại dịch, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và người máy.

Coi trọng sức khỏe và tinh thần

Phiên CSTD năm nay lần đầu tiên sẽ đề cập đến chủ đề “Sử dụng KH&CN và đổi mới để thu hẹp khoảng cách về Mục tiêu phát triển bền vững 3, về sức khỏe và tinh thần”.

Các chuyên gia sẽ xem xét các cơ hội được cung cấp bởi các công nghệ nước ngoài, một số trong số đó được sử dụng để ứng phó với đại dịch – chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo, Big Data và Robot.

Mặc dù những công nghệ này có thể cho phép các nước đang phát triển đi trước các mô hình công nghệ trước đây và chuyển đổi nền kinh tế và xã hội, nhưng các quốc gia này – đặc biệt là các quốc gia kém phát triển nhất – thường chưa sẵn sàng áp dụng chúng do hạn chế về nguồn lực và năng lực.

Ngoài ra, có một rủi ro nghiêm trọng là các công nghệ nước ngoài có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng hiện có hoặc tạo ra sự phân chia kỹ thuật số mới giữa các công nghệ, theo Báo cáo Công nghệ và Đổi mới của UNCTAD năm 2021 .

Theo bà Sirimanne, đại dịch Covid-19 đã làm nổi bật nhiều biểu hiện của sự bất bình đẳng kỹ thuật số sâu sắc trong và giữa các quốc gia.

Bà cho biết cần có các can thiệp chính sách chủ động, huy động tất cả các bên liên quan và hợp tác quốc tế để định hướng các tiến bộ của STI hướng tới phục hồi bền vững và linh hoạt sau đại dịch.

Tìm ra hướng phát triển Blockchain

Chủ đề “Khai thác blockchain để phát triển bền vững: triển vọng và thách thức” cũng được đề cập đến.

Trong nền kinh tế và xã hội ngày càng được số hóa, tính bảo mật và trách nhiệm giải trình của các giao dịch dữ liệu là những yếu tố quan trọng để tạo niềm tin và tạo ra những đổi mới đột phá trong thế giới kỹ thuật số.

Về mặt này, công nghệ blockchain có thể là một nhân tố thay đổi cuộc chơi, với tiềm năng cách mạng hóa các quy trình từ tài chính đến công nghiệp dược phẩm, từ các dịch vụ công của chính phủ đến công tác nhân đạo và viện trợ phát triển.

Blockchain đóng vai trò là công nghệ cơ sở cho tiền điện tử, cho phép các giao dịch mở (ngang hàng), an toàn và nhanh chóng. Ứng dụng của blockchain đã mở rộng để bao gồm các giao dịch tài chính khác nhau như thanh toán trực tuyến và nền tảng trao đổi, cũng như Internet Vạn vật (IoT), hệ thống y tế và chuỗi cung ứng.

Bà Sirimanne nói: “Mặc dù chúng ta đã thấy một vài ví dụ về tiềm năng của blockchain để giải quyết các thách thức phát triển bền vững, nhưng cần tránh cường điệu và đảm bảo rằng chúng ta hiểu rõ tiềm năng của blockchain có thể được biến thành câu trả lời hiệu quả cho nhu cầu của các nước đang phát triển.”

Tổ chức hội nghị thượng đỉnh về xã hội thông tin

Công nghệ kỹ thuật số đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết đại dịch và cho phép khả năng phục hồi theo nhiều cách. Chúng bao gồm việc sử dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo cho các can thiệp sức khỏe cộng đồng và sử dụng các dịch vụ kỹ thuật số để đẩy nhanh việc giám sát và xét nghiệm nhiễm trùng.

Các xu hướng khác bao gồm việc sử dụng Internet và các nền tảng hội nghị truyền hình cho công việc và giáo dục cũng như mở rộng việc sử dụng thương mại điện tử và các nền tảng giải trí trực tuyến.

Bà Sirimanne nói thêm: “Nhưng ở một khía cạnh khác, những người thiếu kết nối giá cả phải chăng đã bị thiệt thòi nghiêm trọng trong đại dịch này”. Ngoài ra, những thách thức khác đã xuất hiện bao gồm thông tin sai lệch lan rộng, quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu và an ninh mạng.

Chính sách dành cho KH&CN và đổi mới để phát triển

Ủy ban cũng tìm cách nâng cao nhận thức, kích thích đối thoại chính sách giữa các bên liên quan về vai trò của STI trong phát triển quốc gia và khuyến khích mối liên kết chặt chẽ hơn giữa các bên liên quan.

Sẽ bao gồm một phiên có tên “Áp dụng lăng kính giới vào các chính sách STI trong thế kỷ 21” và các bài thuyết trình về đánh giá chính sách KH&CN và đổi mới của Cộng hòa Dominica, Uganda và Zambia.

CSTD là cơ quan trực thuộc của Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên hợp quốc (ECOSOC) và là đầu mối của Liên hợp quốc về STI để phát triển, trong việc phân tích cách thức STI, bao gồm cả công nghệ thông tin và truyền thông, đóng vai trò là nhân tố thúc đẩy Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững.

MINH HẠ