Nước Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Quyết định này đã chấm dứt những nỗ lực ngoại giao cẩn trọng kéo dài 15 năm giữa Iran, Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc và các chính quyền Mỹ trước đây. Tổng thống Mỹ kêu gọi xây dựng một “thỏa thuận mới và lâu dài”, trong đó không chỉ đặt ra giới hạn sâu hơn với chương trình hạt nhân Iran, mà còn nhằm vào dự án tên lửa đạn đạo và việc nước này hỗ trợ hàng loạt nhóm vũ trang khắp Trung Đông.
Ông Trump nhấn mạnh: “Tôi sẽ ký một bản ghi nhớ của tổng thống để bắt đầu khôi phục các biện pháp trừng phạt của Mỹ liên quan tới vấn đề hạt nhân nhằm vào chính quyền Iran. Chúng tôi sẽ bắt đầu áp đặt mức cao nhất của các biện pháp trừng phạt.”
Theo ông Trump, thỏa thuận trên còn được gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) bị khiếm khuyết ngay từ bên trong.
Ông đe dọa Iran sẽ gặp phải “những vấn đề lớn hơn” nếu tiếp tục theo đuổi chương trình phát triển hạt nhân.
Trước động thái này của Mỹ, Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ “vô cùng thất vọng” trước quyết định cùng ngày của Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015, hay còn được gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: “Không có và không thể có cơ sở để phá vỡ JCPOA. Kế hoạch đã cho thấy sự hiệu quả hoàn toàn. Mỹ đang hủy hoại niềm tin quốc tế vào Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).” Bên cạnh đó, bộ trên cũng khẳng định sẵn sàng đẩy mạnh hợp tác với các bên còn lại tham gia thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời sẽ tiếp tục tích cực phát triển quan hệ song phương với Tehran.
Trong khi đó, Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đã bày tỏ sự ủng hộ và hoan nghênh quyết định của ông Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, tái áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế với Tehran.
Đài truyền hình Al Arabiya của Saudi Arabia nêu rõ: “Iran sử dụng lợi ích kinh tế thu được từ việc dỡ bỏ trừng phạt để tiếp tục các hoạt động gây bất ổn định khu vực, đặc biệt là phát triển tên lửa đạn đạo và hỗ trợ cho các nhóm khủng bố tại khu vực.”
JCPOA được ký năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Nga, Trung Quốc, Mỹ, Anh, Pháp cùng với Đức).
Sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Trump đã nhiều lần gọi thỏa thuận này là văn kiện “nguy hiểm,” không ngăn chặn được mà chỉ trì hoãn khả năng Iran chế tạo vũ khí hạt nhân.

Duy Khánh