Kinh tế Việt Nam 2024 có một khởi đầu thuận lợi

Xuất khẩu tăng vọt

Theo Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC nhận định trong báo cáo “Vietnam at a glance: “Bắt mạch” người tiêu dùng” mới đây, Việt Nam đã ghi nhận những tín hiệu hồi phục kinh tế vững vàng khi bước sang năm 2024. Cụ thể, dù chịu ảnh hưởng từ hiệu ứng cơ sở trong tháng 1, song thương mại nước ta vẫn vững chắc trên đà hồi phục. Xuất khẩu tăng vọt 42% so với cùng kỳ nhờ xuất khẩu hàng điện tử hồi phục ổn định. Số lượng đặt hàng trước dòng điện thoại Samsung Galaxy S24 mới ở mức cao cũng phần nào giúp tình hình trở nên lạc quan hơn.

Ngoài ra, sự lạc quan cũng xuất hiện ở nhiều mặt hàng xuất khẩu khác với mức tăng trưởng cao trên diện rộng. Những ngành hàng đã phải chịu cảnh khốn đốn trong năm 2023 như máy móc, dệt may và đồ gỗ đã bắt đầu tăng trưởng đáng kể trở lại. Tuy vậy, chuyên gia của HSBC vẫn lưu ý các doanh nghiệp nước ta cần thận trọng ở thời kỳ hồi phục thương mại này.

Xuất khẩu của Việt Nam bật tăng mạnh. (Ảnh minh hoạ)

HSBC cho biết trong tháng 1, chỉ số quản trị mua hàng PMI cho thấy sự lạc quan thận trọng nhất định. Sau 5 tháng bị giảm, chỉ số PMI cuối cùng cũng trở lại mức trên 50. Tuy vậy, đơn hàng mới và đơn hàng xuất khẩu mới tiếp tục tăng đáng kể, song vẫn chưa đủ để kích thích các doanh nghiệp gia tăng hoạt động tuyển dụng. Đáng chú ý, tình hình giao hàng bị chậm càng khiến sức ép chi phí sản xuất tăng lên, cảnh báo về rủi ro vì gián đoạn Biển Đỏ vẫn còn tiếp tục kéo dài.

Ngoài ra, lạm phát vẫn trong diện kiểm soát. Tháng 1 ghi nhận lạm phát chính giảm nhẹ còn 3,4% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, mức này đã thấp hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát năm 2024 của Chính phủ là 4-4,5%, song vẫn còn những rủi ro tăng lạm phát đáng chú ý không thể xem nhẹ.

Một khởi đầu hanh thông

Bối cảnh của Việt Nam được cho là sẽ tốt lên trong năm Giáp Thìn 2024 sau một năm Quý Mão đầy thử thách và sóng gió. Theo nhận định của HSBC, kinh tế Việt Nam đã có một khởi đầu thuận lợi. Tuy vậy, vẫn cần phải thận trọng với mức độ hồi phục kinh tế nói chung bởi cỗ máy xuất khẩu cần tiếp sức thêm bằng sự tăng trưởng đến từ các nền kinh tế lớn.

Cỗ máy xuất khẩu cần tiếp sức thêm. (Ảnh minh hoạ)

Theo phân tích của chuyên gia HSBC, không chỉ cần chú ý nhiều tới chu kỳ xuất khẩu, mà còn cần quan tâm và đánh giá được nhu cầu nội địa. Nhu cầu trong nước hiện đang phải chịu sức ép gia tăng nhưng dự báo sẽ cải thiện. Tín hiệu ban đầu là một số cổ phiếu ở lĩnh vực tiêu dùng đang dần hồi phục.

Thực tế cho thấy tỷ trọng tiêu dùng của Việt Nam lớn khi chiếm hơn 50% GDP. Sau khi tăng với tốc độ bình quân hàng năm 7,5% trước đại dịch, tiêu dùng cá nhân đã sụt giảm mạnh từ khi xuất hiện dịch bệnh, trừ thời kỳ mở cửa trở lại trong năm 2022. Đáng chú ý, tăng trưởng tiêu dùng cá nhân đã giảm ½ trong năm vừa qua, cho thấy ảnh hưởng rõ nét của tình hình kinh tế chậm lại với các hộ gia đình.

Một phần lý do là vì hiệu ứng biến động giá trị tài sản do sự suy yếu theo chu kỳ của lĩnh vực bất động sản, phần khác là vì hành vi người tiêu dùng có nhiều thay đổi kể từ thời đại dịch. Cụ thể, họ có xu hướng cảnh giác với những biến động của nền kinh tế, vì vậy khuynh hướng tiết kiệm gia tăng.

Nhìn vào thị trường lao động Việt Nam thì điều này càng được đảm bảo. Mặt khác, tỷ lệ thất nghiệp giữ ở mức thấp 2,3%. Trong năm 2023, tỷ lệ tăng trưởng việc làm cũng chậm lại và vẫn chưa hoàn toàn hồi phục.

Theo chuyên gia HSBC, Việt Nam rõ ràng đang mong chờ sự hồi phục có tính chu kỳ trong thương mại toàn cầu, đó vốn là hy vọng chính cho thị trường việc làm. Điều đáng nói là gần đây, lĩnh vực điện tử đã có một số tín hiệu khả quan, chỉ ra giai đoạn đen tối nhất của lĩnh vực thương mại đã qua đi. Thế nhưng, mỗi ngành mỗi khác vì sự hồi phục xảy ra không hoàn toàn đồng đều. Những ngành cung cấp nhiều việc làm như da giày và dệt may lại chưa thực sự thoát khỏi thời kỳ khó khăn. Châu Á vẫn còn trong thời kỳ sơ khởi của giai đoạn hồi phục thương mại vì chúng ta cần có thêm bằng chứng chứng minh sự hồi phục ổn định và bền vững nhờ có các nền kinh tế lớn trên thế giới hỗ trợ mạnh mẽ.

Du lịch Việt Nam đang hồi phục tốt. (Ảnh minh hoạ)

Việt Nam có một tin vui là sự hồi phục hoàn toàn của du lịch vô cùng quan trọng đối với thị trường lao động khi hỗ trợ việc làm cho lao động trong ngành dịch vụ. Kể từ giữa tháng 8/2023, những chính sách thuận lợi gia hạn thời gian lưu trú miễn thị thực cho du khách quốc tế tới từ một số quốc gia và cấp visa điện tử cho công nhân tất cả các nước có hiệu lực. Theo đó, Việt Nam đã đón 12,6 triệu lượt khách quốc tế, vượt xa mục tiêu 8 triệu khách ban đầu.

Thậm chí, triển vọng thuận lợi thúc đẩy Tổng cục Du lịch Việt Nam đề ra mục tiêu tham vọng cho năm nay là 17-18 triệu khách nước ngoài, gần bằng mức cao kỷ lục của năm 2019, và hướng tới doanh thu tổng đạt 840.000 tỷ đồng (8% GDP), vượt xa mức của năm 2019. Nếu tính theo xu hướng trước đây, điều đó đồng nghĩa rằng du lịch quốc tế trong năm nay có thể đạt 4% GDP, ngang với mức bình quân trước dịch của khu vực Châu Á./.